Patan (Nepal) – een oud Newar koninkrijk

Door de vertraging op de weg van Birgunj naar Kathmandu komen we pas om 20.30 uur aan in Balkhu, een busstation ten zuiden van Kathmandu. Onder een stortregen proberen we onze Jeep-chauffeur om te kopen om ons naar het hotel te brengen, maar hij noemt ons een taxi, omdat hij liever een andere passagier terugbrengt die vlak bij hem woont

Balkhu ligt ten zuiden van Kathmandu en aangezien we nog niet in Patan, niet ver daarvandaan, zijn geweest, hebben we ervoor gezorgd dat we een goed comfortabel hotel in Patan hebben geboekt

Het hotel heeft echter geen restaurant en om 21.00 uur hebben we geen andere keus dan rond te dwalen in Patan (nog steeds onder de stortregen) om te proberen in het beste geval een open restaurant te vinden, in het slechtste geval een winkel. Maar alles is gesloten en we moeten ons tevreden stellen met wat fruit dat ons hotel aanbiedt

Natuurlijk hadden we de volgende dag een heerlijk ontbijt in het hotel alvorens Patan’s Durbar Square te bezoeken, dat is afgebeeld op JB’s telefoonhoesje (anekdote over het waarom en hoe van dit hoesje hier)

In tegenstelling tot de Durbar Square in Kathmandu of Bhaktapur zijn veel van de tempels hier omgeven door hekken, zodat je er niet op kunt klimmen of te dichtbij kunt komen. En dit is pas sinds de aardbeving in werking gesteld. Het is eerlijk gezegd het Durbar Square dat mij het minst bevalt van de Kathmandu vallei, en ondanks de aanbevelingen van reizigers zie ik niet zo goed in waarom men, behalve om aan de vervuiling van Kathmandu te ontsnappen, hier moet blijven slapen. Eén ochtend is ruim voldoende

Durbar Square is de algemene naam die wordt gebruikt om pleinen en gebieden tegenover de oude koninklijke paleizen in Nepal aan te duiden. Het bestaat uit tempels, idolen, open hoven, waterfonteinen en nog veel meer. Voor de eenwording van Nepal bestond Nepal uit kleine koninkrijken, en Durbarpleinen zijn de meest prominente overblijfselen van die oude koninkrijken in Nepal. Met name de drie Durbar-pleinen in de Kathmandu-vallei, die behoren tot de drie Newar-koninkrijken die daar vóór de eenmaking lagen, zijn het beroemdst: Kathmandu Durbar Square, Patan Durbar Square, en Bhaktapur Durbar Square. Alle drie zijn ze UNESCO Werelderfgoed.

De markt ernaast is echter zeer interessant en minder benauwend dan in Kathmandu. Er zijn veel juwelierszaken, waar ik erg blij mee ben. Het is duidelijk dat de vervaardiging ambachtelijk blijft. De juwelen zijn nogal ostentatief, in de stijl van de Nepalezen, met veel reliëf, van details. Het vergt een goede techniciteit om dit soort juwelen te maken. Wij zien in deze winkels ook kleine doosjes of beeldjes of zelfs miniatuurtempels in zilver/vermeil/geel goud. Plotseling schoot mij een gedachte te binnen: het is heel goed mogelijk om een offshore juwelenbedrijfje in Nepal op te zetten en door te verkopen op sites als Dawanda en Etsy. Zolang het ontwerp uit Europa komt, zullen de juwelen zeer goed verkopen. Ook al wordt de prijs van zilver internationaal bepaald, in werkelijkheid is een kilo zilver in Frankrijk niet hetzelfde waard als in Nepal. Juwelen behoeven, indien zij een bepaald gewicht niet overschrijden, geen goudsmeedstempel te dragen. Ik zal het voor de lol proberen en zien of de zaak kan werken. Als dat zo is, kan ik misschien mijn nomadenleven voortzetten

In de buurt zijn er een groot aantal winkels die metalen voorwerpen verkopen. Hier in Nepal worden, ondanks de productie van prachtige voorwerpen van aardewerk die wij in Bhaktapur zagen, de schotels die de Nepalezen gebruiken, van metaal gemaakt. Zij hebben bijvoorbeeld een dienblad met verschillende kleine vakjes, één voor rijst, één voor aardappelen, één voor groenten, één voor dessert enz. De metalen voorwerpen zijn prachtig en precies in elk detail. Ik heb iets met metalen waterspuwers, klein van formaat maar even mooi als die in de Notre Dame van Parijs. Deze voorwerpen zijn te precies om handgemaakt te zijn, ik weet zeker dat ze afgietsels gebruiken

We zien ook dat sommige bloemisten bladplaten verkopen. Het is waar dat ze ons in sommige restaurants dergelijke borden serveren en ik heb de stevigheid van zo’n bord altijd buitengewoon gevonden. In Vietnam nemen we genoegen met twee bananenbladeren die we dichtmaken met tarwehalmen voor meeneemverkoop

De vakbekwaamheid van de Nepalese ambachtslieden is opmerkelijk, vooral voor houtsnijwerk en miniatuurtekeningen. Ter vergelijking: het houtsnijwerk dat ik in Afrika zag, bereikte niet deze graad van perfecte afwerking. De miniatuurtekeningen die men in Udaipur, India, heeft gezien (wat hun specialiteit is) waren niet zo nauwkeurig als de met de hand getekende Nepalese mandala’s. Zij zijn echter slecht in steen/marmer houtsnijwerk zoals de Vietnamezen, terwijl de Indianen deze kunst nog steeds wonderwel beheersen. Over handwerk gesproken, ik zal een aantekening maken om me in te schrijven voor een workshop traditioneel papierknippen (met schaar) als ik in China ben

De rest van de dag rusten we uit in het hotel en genieten we van de rijpe mango’s die we op de markt hebben gekocht (nog steeds 100 roepies per kilo of 0,83€).