Road trip in Mexico #6: de ruïnes van Calakmul, diep in de jungle

Calakmul, eens de machtigste Mayastad in de omgeving en voortdurend in rivaliteit met Tikal in Guatemala (hemelsbreed liggen we slechts 30 km van Guatemala), had op zijn hoogtepunt 50.000 inwoners en besloeg meer dan 70m². Bedekt door bomen en begraven in het beschermde reservaat van Calakmul, wordt deze oude stad nu weinig bezocht door toeristen. De wispelturige transportschema’s maken dat iedereen deze absoluut schitterende ruïnes mokt. Met de bus duurt het 1/2 dag om er te komen, 1 dag om te bezoeken en 1/2 dag om te vertrekken.

Het bezoek aan de ruïnes van Calakmul is een van de meest verwachte van deze roadtrip, omdat ik veel tijd nodig had om het aangepaste vervoer te vinden en veel heb geaarzeld om het helemaal uit het reisschema te schrappen.

Opmerking: dit artikel maakt deel uit van de reeks 17 dagen roadtrip in Mexico. Toegang tot de vorige artikelen: deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5

Deel 1 : ReisdagboekDeel
2 : Praktische adviezen

Deel 1: Reisverslag

Dag 9 (27 december)

Hoe kom ik in Xpujil?

Om de ruïnes van Calakmul te bezoeken, is het noodzakelijk het stadje Xpujil te bereiken.

Omdat er maar 2 rechtstreekse bussen vrij laat uit Bacalar vertrekken, besluiten we een kleine omweg te maken naar Chetumal omdat er vanuit Chetumal meer bussen naar Xpujil vertrekken. De ADO Bacalar – Chetumal bus wordt vaak geannuleerd en dat is vandaag weer het geval. We hoeven alleen maar de straat over te steken om een van de vele colectivos naar Chetumal te laten stoppen, en dan om 18.30 uur een ADO-bus naar Xpujil te nemen. Meer informatie over hoe je naar Xpujil en Calakmul komt vind je hier

Xpujil, een klein dorp in het midden van het bos

Een paar uur later komen we aan in Xpujil. Xpujil ligt in de staat Campeche en is dus een uur minder dan de staat Quintana Roo (waar Bacalar ligt). Dus in plaats van 20.30 uur, geeft mijn telefoon automatisch 19.30 uur aan. We hadden een shuttlebedrijf gevonden dat een retourtje aanbood voor 400MXN/persoon met een stop bij de vleermuizengrot. We gaan erheen(Google Maps coördinaten) en laten een borgsom achter bij het agentschap (50% van het bedrag) en maken van de gelegenheid gebruik om vragen te stellen over de route. We hebben er goed aan gedaan hen te bezoeken in plaats van alleen via Whatsapp te communiceren, omdat we begrijpen dat

(1) ze kunnen ons bij ons hotel oppikken
(2) ze kunnen een stop maken – zonder extra kosten – voor de vleermuizengrot, op voorwaarde dat alle toeristen in de shuttle akkoord gaan om daarheen te gaan
(3) en dat we hier eten en drinken moeten kopen voor we gaan omdat er niets zal zijn bij de ruïnes. De shuttle vertrekt vanaf een minimum van 3 personen, wij zijn maar met 2, maar er zijn nog twee andere toeristen die ook geïnteresseerd zijn – anders zouden we de shuttle moeten privatiseren door de kosten voor 3 personen te betalen.

We aten snel wat in een taqueria bij de rotonde (gemiddeld maar goedkoop) voordat we 10 minuten liepen naar ons hostel Cabanas Chaac. Alle budgethotels in dit kleine dorp worden slecht beoordeeld, behalve dit hotel, dus ik vroeg JB om het te boeken (1 maand van tevoren). Maar de twee meisjes van de receptie zijn helemaal van slag (ze zijn onze reservering vergeten), ze kunnen niet eens de sleutel vinden… en absolute horror: er zitten overal gaten in de muur en op het dak zodat elk dier (ik denk slangen want we zitten in de jungle) naar binnen kan. We proberen zo goed als we kunnen het muskietennet – dat niet dicht gaat (te klein). En door de totale afwezigheid van isolatie van de kamer, moest ik een wollen deken – die niet schijnt te worden gewassen voor een lange tijd – om niet te sterven van de kou in de nacht. JB krijgt een minischok omdat de douche elektrisch is en er een draad blootligt. Dit systeem is niet erg veilig en zoals overal in Latijns-Amerika moet je, als je een elektrische douche ziet, het water altijd met een droge hand of een isolator uitzetten, anders loop je het risico een sapje te krijgen. Zonder zelfs maar de twijfelachtige netheid te noemen, hebt u begrepen, dat ik deze accommodatie niet aanbeveel.

Dag 10 (28 december)

2 uur rijden naar de ruïnes

De volgende dag, om 8 uur, komt een grote pick-up ons halen. Verrassing : de 2 andere gasten die dezelfde shuttle moeten nemen zitten in hetzelfde hotel als wij. De ene is Italiaans, de andere Mexicaans. Ik ben blij, want als een Mexicaan dezelfde shuttle neemt als wij, is het vast een goed plan. Deze informatie wordt later bevestigd, want deze twee reizigers maken een rondreis door Mexico en zij zorgen er altijd voor dat zij alle agentschappen en opties vergelijken alvorens de goedkoopste te kiezen. Ik heb trouwens van de gelegenheid gebruik gemaakt om hen te vragen naar alle goede aanbiedingen voor Palenque, die ik in het volgende artikel met jullie zal delen.

Onze chauffeur is niet gierig met uitleg en zelfs als we de optie “rondleiding” niet hadden betaald (dat zou 800MXN/persoon hebben gekost in plaats van 400MXN, lunch inbegrepen), vertelt hij ons onderweg hoe rijk dit deel van Mexico is aan fauna en flora. Hij heeft zelfs foto’s om ons te laten zien: alle dieren die we in het reservaat kunnen vinden. De chauffeur bevestigt alles wat ik in mijn artikel over vervoer naar Calakmul heb geschreven : er is een openbare bus naar de ingang van het reservaat, maar daarna is de shuttle naar de ruïnes (450MXN) duurder dan de optie die we nu nemen. Hoe dan ook, ik heb mijn huiswerk goed gedaan 😀 JB vertelt me dat ik nu in staat ben om adviesartikelen te schrijven over bestemmingen waar ik niet eens ben geweest, omdat ik een hoog niveau van planning heb bereikt na 4 jaar wereldreizen ahahha

Opmerking: om informatie te vinden die niet op Google te vinden is (b.v. de recente prijs van een kleine taxi tussen die en die plaats), kan Tripadvisor een zeer goede bron zijn. Ga bijvoorbeeld naar de Tripadvisor-pagina van de ruïnes en zoek op “taxi” in alle talen. Er zal altijd wel een aardige toerist zijn die vertelt hoe hij bij de ruïnes is gekomen en voor hoeveel. Dit is vooral handig voor plaatsen die niet erg druk zijn, waar blogs niet up-to-date zijn, of waar iedereen met een eigen auto komt zoals Calakmul. Deze informatie moet uiteraard worden vergeleken met andere bronnen – aangezien veel toeristen microdetails vergeten of worden opgelicht en dan de verkeerde informatie doorgeven. De tweede tip, voor Latijns-Amerika, is om onderzoek direct in het Spaans te doen.

Laten we teruggaan naar onze schapen: dus haalde de chauffeur een soort notitieboekje tevoorschijn met alle foto’s van de dieren die we waarschijnlijk in het reservaat zullen tegenkomen.

En gedurende een uur (van de 2 uur) dat hij ons naar de ruïnes bracht, bleef hij ons vertellen over de incidenten in het gebied. Gelukkig was mijn Spaans niet goed genoeg om alle bloederige details te begrijpen, maar ik heb wel één ding geleerd: dat we ons geen zorgen hoefden te maken omdat de aanvallen voornamelijk op vrouwen waren gericht. Nou, wat ben ik? Ik denk dus dat als je met een eigen auto hierheen komt, je onderweg nergens uit moet stappen (tenzij je een gids hebt). Maar je moet direct naar de ruïnes gaan.

Vanaf de ingang van het reservaat en de ruïnes, zijn er 3 betaalpunten. 2 zijn voor wegenbouwkosten. En de laatste is voor de toegang tot de ruïnes. Op de eerste 40 km zijn er 2 wegen; en op de laatste 20 km is er maar één weg (en enkele gaten), het is dus oppassen geblazen, vooral als u in de namiddag komt.

De structuren

Ik zeg je steeds dat die en die ruïne in de jungle ligt… ze liggen allemaal in de jungle, maar deze liggen echt diep in de jungle. Twee uur van het dichtstbijzijnde dorp, dat zelf in de jungle ligt. Er zijn ongeveer 20 structuren verspreid in de jungle. De routebeschrijving en de borden zijn duidelijk niet intuïtief, ik raad u ten zeerste aan om de offline kaart op Maps.me te downloaden voordat u komt. En zodra je een structuur bezoekt, label je die, anders haal je ze allemaal door elkaar en weet je niet waar je daarna heen moet.

Vergeleken met Coba is het bos echt dichter en een beetje beangstigender. Meestal, volgens onze chauffeur, staan er maar 4-5 auto’s op de parkeerplaats. Vandaag is het kerstmis, dus de parking is volzet. We zijn erg bang om op elkaar te liggen zoals in Chichen Itza, maar in feite niet. Het terrein is groot genoeg, met veel kleine weggetjes in het bos dat we het grootste deel van de tijd alleen zijn.

We kiezen ervoor om op de 3 grootste structuren te klimmen: 1, 2 en 7, op aanraden van onze chauffeur. De 7 is de beste. Die bewaren we voor het einde.

Structuur nr. 2

We beklimmen eerst structuur 2. Een paar slimmeriken beklimmen de zijkant omdat de treden daar groter lijken, maar deze strategie werkt niet omdat de zijtreden niet naar de top leiden. We moeten de stappen in het midden doorlopen. In tegenstelling tot de ruïnes die we tot nu toe bezochten, staan er op deze plaats veel steles. Overal, overal. Voor elke piramide, en overal alleen. 117 in totaal, de hoogste concentratie in de regio. De meeste van hen zijn paarsgewijs, en stellen koningen en hun vrouwen voor. Uitgehouwen in zachte kalksteen, zijn ze bijna allemaal geërodeerd, zodat je er niet veel meer op kunt zien. Sommige steles hebben nog sporen. Om te beseffen hoe groot ze zijn, kijk maar eens naar mij op deze foto – waar ik voor een stèle stond.

Het uitzicht van bovenaf is zeer, zeer bevredigend. We zien de structuur n°7 en de toeristen die er een foto van ons nemen.

Beweeg een beetje, ga naar de rand aan de rechterkant, je zult twee andere kleine structuren zien tussen de bomen.

De hoofdboulder omzeilend, zien we de 2e boulder die beklommen moet worden:

Als je naar de top gaat, zie je structuur n°1. Wij hebben een mooi uitzicht op dit bouwwerk, maar de toeristen op de top van bouwwerk 1 hebben geen mooi zicht op ons (alles wordt verborgen door de bomen).

Om de architectuur van structuur 2 beter te kunnen zien, is hier een foto genomen door de drone en het synthetische beeld van de reconstructie. We kunnen beter zien waarom het een van de belangrijkste piramidetempels van de Mayawereld is. Het heeft niet de astronomische kenmerken van Chichen Itza, maar het is mijn favoriete piramide op het Yucatan schiereiland. De plek straalt een ongelooflijke energie uit, je voelt je er echt goed.

Het hele zuidelijke deel is verborgen door bomen, maar het is deze kant die ons interesseert omdat we misschien een klein uitzicht hadden op Tikal in Guatemala?

Wel, het is al tijd om terug naar beneden te gaan. De treden zijn breder en regelmatiger dan in Coba, dus als de afdaling niet gemakkelijk is, is hij minder angstaanjagend. Bovendien zijn er minder mensen.

Zoals u kunt zien, hier, vallen de bomen de ruïnes binnen. Ze groeien er bovenop en niemand verwijdert ze. Het heeft iets van “Angkor tempels”, want wij vonden het mooi om te zien hoe de natuur het overnam.

We zien regelmatig apen van de ene boom naar de andere gaan. Ze zijn vrij klein en vermijden elk contact met mensen. Als ze ons zien, zijn ze geneigd weg te rennen. De jaguars mijden ook mensen, maar de poema’s zullen, als ze honger hebben, niet aarzelen om aan te vallen. Bij de ruïnes zijn geen incidenten gemeld – de poema’s hebben toch smakelijker dingen te eten.

Je ergste vijand zullen de muggen zijn. Vandaag hebben we geluk, want er zijn meer toeristen en de muggen hebben keuze te over. Maar zodra we ergens alleen zijn, worden we genadeloos aangevallen, lange mouwen of niet.

Structuur n°1

We gaan verder met het verkennen van kleine structuren en komen bij structuur # 1.

Op het onverstandige advies van twee toeristen die net naar beneden zijn gekomen, klimt JB naar de top, om helemaal niets te zien. Het zicht op structuur #2 wordt volledig geblokkeerd door bomen, en er is geen enkele manier om te weten waar Tikal ligt.

Structuur nr. 7

De structuur n°7 is niet de mooiste, maar van hieruit hebben we het beste uitzicht op de site.

Vanaf de top kunnen we duidelijk de toeristen zien die structuur #2 beklimmen en kunnen we de top van structuur #1 zien. Het uitzicht is zo bevredigend en we voelen ons zo goed dat we hier 30 minuten zijn gebleven (in de schaduw, met wat lekkere frisse lucht).

Laten we inzoomen want het is zo mooi !

Op een gegeven moment horen we een indrukwekkend geluid, en heel dichtbij, wat ons doet denken aan een akelig dier. De toeristen zijn erg bang. De eerste reflex is: een poema ?. Maar omdat wij in Chichen Itza werden misleid door vele verkopers die dit geluid imiteerden met een keramisch werktuig, weten wij het nu te herkennen: het is het geluid van brulapen. Ik stel de toeristen gerust door hen te vertellen dat het de brulapen zijn, maar ik moet niet de fysieke verschijning en de autoriteit hebben om dat te doen – want zij geloven mij pas wanneer zij die genoemde apen zien, neergestreken op een boom zo’n 40 meter boven de grond. Toen ik in Vietnam was, dachtiedereen dat ik een gids was, de toeristen stelden me veel scherpe vragen ahahah

Ik vind deze piramide steiler dan structuur II (of misschien ben ik moe), ik ging bijna op mijn kont naar beneden.

In totaal hebben we 5 uur bij de ruïnes doorgebracht. Als het aan mij lag, zou ik maximaal 4 uur bij de ruïnes hebben doorgebracht, maar de pendeltoeristen stonden erop dat we hier pas om 15.00 uur zouden vertrekken. Dit bleek een goede beslissing te zijn, want we komen op het perfecte moment voor de vleermuizengrot.

Bat Cave

Met mijn beetje Spaans weet ik de 2 toeristen van de shuttle te overtuigen om ook te stoppen bij de vleermuisgrot(la cueva de los muciélagos). Omdat iedereen het eens moet zijn. Het is een goed verborgen informatie want het agentschap wil ons daar niet afzetten. De chauffeur wil daar niet stoppen.

De toeristen zijn erg terughoudend omdat ze er nog nooit van gehoord hebben, plus dat ze de vorige dag een kleine kelder hebben gezien. De chauffeur aarzelt omdat hij steeds vraagt of deze halte in het programma is opgenomen (ik denk dat hij een freelancer is die door het agentschap wordt betaald). Ik probeerde iedereen uit te leggen dat het gisteren bij het agentschap inbegrepen was, maar ik maakte een fout in de verleden eenvoudige vervoeging en herhaalde in het Spaans “Ik zei dat het inbegrepen was!” ahahahha, wat niemand geruststelde. Notitie aan mezelf: het is tijd om terug te gaan naar de vervoegingsoefeningen

Na de 3e poging begrijp ik eindelijk dat ik verkeerd vervoegd heb en laat uiteindelijk het schriftelijke bewijs van het agentschap op Facebook zien om iedereen te bewijzen dat we daar inderdaad kunnen stoppen, gratis.

Ik zei steeds weer, in het Engels deze keer, dat iedereen het er mee eens moest zijn om daar te stoppen. En eerlijk gezegd, als ze nee hadden gezegd, denk ik dat ik zelf in een poema zou zijn veranderd en ze ter plekke zou hebben verslonden (vooral omdat ik tijdens de lunch niet veel had gegeten). Gelukkig voor hen, zeiden ze ja, met een beetje bibberige stem, erg sceptisch.

Normaal mogen er maar 15 mensen tegelijk op het terrein, maar gezien de kerstdrukte knijpt de bewaker een oogje dicht en laat iedereen door. Het grappige is dat hij van ons allemaal een foto neemt, waarschijnlijk om te weten wie er heen ging en wie er niet levend terugkwam? Hier is een enorme kelder, waar miljoenen vleermuizen uit komen vlak voor zonsondergang. Ja, ik schreef “miljoenen”. Eerst geloofde ik ook niet in dat aantal, maar ze zijn allemaal klein (zoals kolibries) en de kelder is zo groot dat men schat dat er 4 miljoen vleermuizen in zitten. De geur is erg sterk, ik verberg het niet voor je. Sommige toeristen hebben zelfs een masker op hun neus, waarschijnlijk verstrekt door hun agentschap.

We zitten allemaal boven op elkaar, achter een touw, de ingang van de kelder in de gaten houdend en wachtend. Rond 16.50 uur, komen plotseling de vleermuizen tevoorschijn, steeds talrijker. De hemel is bedekt met vleermuizen, maar ze zijn zo klein dat het ook geen “eclips” effect geeft. Ik dacht dat ik veel banger zou zijn dan dat, omdat ik vleermuizen haat, maar uiteindelijk was ik dat niet, omdat ze zich niets van ons aantrekken, ze raken ons niet aan, ze willen alleen maar weg uit de kelder. In het midden van deze chaos verschijnt een aap die van de ene tak naar de andere gaat.

Volgens de chauffeur zijn twee mensen de grot gaan verkennen en konden ze niet helemaal doorlopen, ik denk dat ze 600 meter zijn gegaan en toen zijn omgedraaid omdat ze niet het juiste gereedschap hadden (de uitwerpselen van 4 miljoen vleermuizen, dat moet toch iets zijn). In werkelijkheid weten we niet hoe groot deze grot is of waar hij heen leidt.

Nou, ik heb veel moeite gedaan om ons hier te laten stoppen, maar de ervaring is zo bevredigend. De twee toeristen zijn blij dat ik ze gedwongen heb de wijnmakerij te bekijken. Het is onvergelijkbaar met de wijnmakerij die ze de dag ervoor zagen.

We gaan terug naar het agentschap om de resterende kosten te betalen en eten in het centrum, in deze bui bui vlak naast de ADO terminal. De kleine hamburger en de hotdog zijn helemaal niet slecht.

We gaan weer naar het hotel en als we het meisje van de receptie ons verbaasd horen vragen of het wel de bedoeling was dat we 2 nachten zouden blijven en of we wel echt voor die 2 nachten betaald hadden (terwijl we haar de dag ervoor de 2 nachten contant betaald hadden), ergert ons dat direct. Vooral omdat ze weer eens onze sleutel niet kan vinden! JB zegt, de geamuseerde lucht, dat het het enige hotel is van de hele roadtrip gekozen door mijn zorg, en het is het enige hotel dat verrot is.

Nou, ik heb een bus om 3:30 uur, ik wil niet tussen wilde honden lopen in een onverlichte straat en het koud hebben tot 3:30 uur. We pakken in en vertrekken als dieven uit het hotel – anders denkt het meisje echt dat we niet betaald hebben voor de 2e nacht. We gaan naar de ADO terminal op zoek naar een ander hotel. De eerste is de juiste: Gran garra de jaguar (Agoda link), er is nog maar één kamer beschikbaar voor 300MXN. Ik weet niet waarom het slecht wordt beoordeeld online, want in het echt, het is 20 meter van de terminal, de kamer is schoon en 10 keer beter dan wat we hadden. We verloren het equivalent van 15€ in dit verhaal, niets te ernstig

De volgende dag moeten we om 3:30 uur met de bus naar Palenque (au). Ik heb het gecontroleerd en opnieuw gecontroleerd, het is de enige bus van de dag naar Palenque, hoera hoera

Wordt vervolgd… Volg ons avontuur in Palenque hier

Deel 2: Praktische tips

Om uit te vinden hoe je naar Xpujil & Calakmul komt, zie mijn gedetailleerde artikel hier

Begroting

Colectivo Bacalar – Chetumal: 45MXN (of 65MXN met de ADO-bus)
ADO-bus Chetumal – Xpujil: 206MXN
Hotel in Xpujil: Gran Garra de Jaguar: 300MXN (Agoda link)
Pendeldienst Xpujil – Calakmul (a/r) : 400MXN (meer info hier)
Grot van de 4 miljoen vleermuizen: gratis toegang
Toegang tot Calakmul : betaling in 3 keer : 60 MXN, 72 MXN dan 75 MXN

Andere artikelen

Road trip in Mexico #1 : Chichen Itza, Cenote Ik Kil, Valladolid, Cenote Zaci, Ek Balam, Cenote X’canche
Road trip in Mexico #2 : Cobá, Maya-ruïnes & uitzicht vanaf de top van de piramide Nohoch Mul
Road trip in Mexico #3 : Tulum, Playa del Carmen & de Cenotes (Car Wash, Gran Cenote, Xunaan-Ha, Cenote Azul, Cenote Suytun)
Road trip in Mexico #4 : Sian Ka’an, Droomstrand, Dolfijnen & Wilde Schildpadden
Road trip in Mexico #5 : Bacalar, Los Rapidos, de Cenotes & Cocalitos
Road trip in Mexico #6: de ruïnes van Calakmul, diep in de jungle
Mexico #7 : Palenque ruïnes, Misol-Ha watervallen en Agua Azul
Road trip in Mexico #8 : Campeche, Ruïnes van Uxmal & Merida
Gids : 15 dagen in Yucatan (per bus & colectivo)
Gids : 17 dagen in Yucatan (per bus & colectivo)
Oaxaca en omgeving:
Mexico Stad en omgeving :